Sierplanten van Prunus en Malus die bestemd zijn voor het VK, moeten vrij zijn van het Tomato Ringspot Virus (ToRSV). Er zijn enkele mogelijkheden om aan deze Britse eis te voldoen: de planten zijn afkomstig uit een gebied dat vrij is van het virus; of de planten zijn getoetst op het virus. Omdat het virus recent in Nederland is aangetroffen (in vaste planten, Iris germanica and Phlox stolonifera aldus Europese fytodienst EPPO), is alleen toetsing nog een optie. Daarom dit bericht van de NVWA.

Toetsing op bedrijfsniveau

Als u Prunus of Malus voor sierdoeleinden wilt leveren aan het VK, dan moet Naktuinbouw een monster nemen en onderzoeken op mogelijke aanwezigheid van ToRSV. Dit monster is een verzamelmonster uit 5 grote verschillende partijen van het geslacht op uw bedrijf. Wilt u zowel Prunus als Malus kunnen leveren, dan is van ieder geslacht een monster noodzakelijk.

Daarnaast moet uw bedrijf zo snel mogelijk, maar uiterlijk 15 september, zijn aangemeld bij Naktuinbouw voor automatische opname in een register. Meld u aan via deze link. Vanaf 15 september is levering voor het VK namelijk alleen toegestaan als u in het register staat. Na aanmelding volgt zo spoedig mogelijk de bemonstering.

De omvang van export van deze producten (in aantallen partijen en stuks) is omvangrijk. Het is niet mogelijk om iedere individuele partij te toetsen voorafgaand aan de exportcertificering, en al helemaal niet op korte termijn. De NVWA heeft er daarom voor gekozen (in afstemming met het Britse ministerie Defra) dat vooralsnog een monster per geslacht per bedrijf volstaat.

Maatregelen bij aantreffen ToRSV

Is de uitslag positief, dan wordt uw bedrijf uit het register verwijderd en is levering voor het VK niet meer mogelijk. Hoewel de kans volgens de NVWA klein is, is het niet uitgesloten dat het virus toch aanwezig blijkt te zijn in een partij. Die partij mag dan niet meer voorzien van een EU-plantenpaspoort in het EU-verkeer gebracht worden, en is daarmee ook niet meer geschikt voor export naar het VK. Andere maatregelen zijn niet aan de orde.

Uitzonderingen toetsplicht

Als u alleen maar fruitgewassen (inclusief) onderstammen produceert, of alleen maar Prunus laurocerasus en Prunus lusitanica, dan hoeft geen monster te worden genomen. Het VK beschouwt Prunus laurocerasus en Prunus lusitanica niet als waardplant en deze soorten zijn daarom uitgezonderd zijn van deze eis.

Volgens EPPO zijn onder andere deze soorten wel waardplant van ToRSV: Prunus avium, domestica, dulcis, persica, tomentosa; Malus alle soorten. Voor planten van Prunus en Malus die bestemd zijn voor fruitteelt, geldt alleen de eis dat ze vrij zijn van het virus. Op basis van alle beschikbare informatie stelt de NVWA dat de productieketen van deze geslachten vrij is van het virus, waarmee dus aan deze eis is voldaan.

Status ToRSV verandert

ToRSV is nu nog een Q-organisme (quarantaine), maar per januari 2025 een RNQP (Regulated Non-Quarantine Pest). RNQP’s zijn schadelijke organismen die voorkomen in de EU en niet uitgeroeid hoeven te worden. Een RNQP mag echter niet voorkomen op bepaalde soorten of geslachten die in de EU in de handel worden gebracht voor opplant.