Jaap Smit is sinds maart Groene Curator van Trompenburg Tuinen & Arboretum, wat betekent dat hij verantwoordelijk is voor de collectie, het beeld van de tuin en de verhalen achter de bomen en planten. Daarnaast helpt de dendroloog gemeenten bij het kiezen van bomen. Ook begeleidt hij onderzoek aan TU Delft naar de invloed van bomen op de omgeving, en de impact op het verstrooien van geluid.

Samen met de LTO Cultuurgroep Laan-, Bos- en Parkbomen is Jaap bezig met het opzetten van de cursus ‘Toekomstbestendige bomen’.

Wat is het doel van de cursus?

„We willen kwekers inspireren om andere soorten en cultivars te kweken. Ze kweken al jaren dezelfde soorten. Omdat de handel ernaar vraagt, zeggen ze. En al die soorten staan ook al jaren op lijstjes van stad- en landschapsinrichters. Bijvoorbeeld Malus ‘Liset’, een roodbloeiende sierappel die heel lang geleden is geïntroduceerd, maar die je veel moet spuiten omdat die er na de bloei niet meer uitziet. Kwekers moeten juist het lef hebben om bomen te kiezen die beter presteren, minder belastend zijn voor het milieu en wél toekomstbestendig zijn.”

Wat zijn toekomstbestendige bomen?

„Dat zijn soorten en cultivars van bomen die in de toekomst, in het veranderende klimaat en met Urban Heat, goed kunnen blijven groeien. En daarnaast ook goed te kweken zijn. Hiervoor is het ook een voorwaarde dat plantgoed vrij gemakkelijk te maken is.

Je kunt wel de biodiversiteit in stand willen houden met inheemse bomen, maar het is daarnaast goed om ook andere, uitheemse soorten aan te planten die aangepast zijn aan het stedelijke klimaat. En die bovendien nieuwe nuttige insecten, bijvoorbeeld uit Zuid-Europa, kunnen voeden. Klimaatverandering dwingt je om anders te kijken naar het sortiment. Het vergroot bovendien de stedelijke biodiversiteit.”

Uitheemse soorten kunnen toch ook invasief zijn?

„Nou, van alle bomen die naar Nederland zijn gehaald, is hooguit 1% een lastpak. In Trompenburg en andere arboreta staan al jaren vele uitheemse soorten. Zoals Fraxinus mandshurica die zich in Nederland, op zeer beperkte schaal, al minimaal 40 jaar goed gedraagt, niet invasief. Dat soort is ook nog eens ongevoelig voor essentaksterfte en essenprachtkever. Zo’n boom hebben we hier nodig.”

Hoe kijk je tegen Ailanthus altissima aan?

„Ik kan me wel voorstellen dat Ailanthus altissima op de EU-lijst van invasieve exoten is gezet. Kijk maar eens in Zuid-Europa, want daar gedraagt die hemelboom zich inderdaad invasief. Als vervanger is Toona sinensis heel geschikt. Die staat hier in Trompenburg, maar ook al op diverse plekken in gemeenten.”

Welke boom, bijvoorbeeld, is toekomstbestendig?

„Zelkova carpinifolia, de Kaukasische schijniep, omdat die goed zorg kan dragen voor insecten uit Zuid-Europa die onze kant op komen. Of bijvoorbeeld de boomvormige seringen, Syringa pekinensis en Syringa reticulata. Die zijn makkelijk te kweken, ze zijn meer droogteresistent, en ik vind ze er fantastisch uitzien.”

Wat komt in de cursus zoal aan bod?

„We gaan het onder andere hebben over verschuivingen van klimaatgordels ofwel klimaatzones. We gaan kwekerijen bekijken met toekomstbestendige bomen, we laten takken zien van verschillende soorten. Uit de cursus rolt ook een lijst van soorten voor de toekomst, met redenen erbij. Kwekers en bestuursleden van de cultuurgroep bekijken momenteel een concept-lijst, zijn ze het vanuit kwekersoogpunt eens met de lijst.

Uiteindelijk willen we met de cursus dus kwekers inspireren. Dat ze geen koudwatervrees hoeven te hebben om iets anders te kweken.”

Cursus data en aanmelden 

De cursus zal op twee dagen plaatsvinden:

• Donderdag 7 september van 16.00 tot 20.00 uur op boomkwekerijen in Midden-Brabant;
• Donderdag 21 september van 16.00 tot 20.00 uur op boomkwekerijen in Oost-Nederland.

Deelname kost €160 voor LTO-leden, en €200 voor kwekers die niet lid zijn van LTO Noord/ZLTO/LLTB. Bedragen zijn inclusief avondeten en exclusief btw.

Aanmelden is mogelijk bij info@spam-protectltobomenenvasteplanten.nl.

Arno Engels